2028 SEÇİMLERİ İÇİN OLASI SENARYOLAR!

1. Temel değişkenler ve gündem

Bazı seçim sonuçlarını belirleyebilecek temel faktörler şunlar:

• Ekonomi: Ülkenin ekonomik durumu, enflasyon, işsizlik, döviz kuru gibi göstergeler seçimlerde öne çıkıyor.
• Kurumsal/lojistik ortam: Seçim öncesi dönemde hukuk sistemi, medya özgürlüğü, seçim güvenliği, muhalefet ve iktidar arasındaki kurumsal güç dengesi önemli.
• Muhalefet birliği ve aday durumu: Seçimlerde muhalefetin ne kadar birleşik hareket ettiği, güçlü bir aday çıkarıp çıkaramadığı kritik.
• İktidarın hamleleri: Erken seçim çağrısı, anayasa değişiklikleri, seçim takviminin öne alınması gibi stratejiler gündeme gelebilir.

2. Olası senaryolar

Aşağıda 2-3 ana senaryo var: “İktidar devam eder”, “Muhalefet kazanır”, “Karma / belirsizlik dönemi”. Her birinde mümkün şartlar var.

Senaryo A: İktidar koalisyonu devam eder

• Mevcut iktidar bloğu, güçlü kurumlarla ilişki içinde ve devlet-mekanizmalarını kontrol edebiliyor. Bu durumda seçimde avantajını koruyabilir.
• Ekonomik koşullarda aşırı kötüleşme olmaz veya iktidar kriz yönetimini görece kontrol altında tutar.
• Muhalefet yeterince birleşik değilse ya da güçlü bir aday çıkaramazsa iktidar lehine olur.
• Seçim süreci önceden şekillendirilmiş ise (erken seçim, anayasa değişikliği) bu senaryo daha olasıdır.
  Sonuç: İktidar adayı ya koalisyonu ile ya da kendi politik gücüyle seçimi kazanabilir.

Senaryo B: Muhalefet zaferi

• Ekonomi ciddi şekilde bozulur, halkın memnuniyeti düşer; muhalefet bu durumu güçlü şekilde kullanır.
• Muhalefet partileri ve adayları arasında birlik sağlanır, güçlü bir ortak aday çıkarılır. Örneğin Ekrem İmamoğlu ya da Mansur Yavaş gibi figürler öne çıkabilir.
• Kurumsal baskılar artarsa ve seçim güvenliği, medya özgürlüğü gibi alanlarda ciddi sorunlar oluşursa halk değişim isteğini güçlü şekilde ortaya koyabilir.
  Sonuç: Muhalefet hem cumhurbaşkanlığı hem parlamenter düzeyde başarılı olabilir ve iktidar bloğunu devirebilir.

Senaryo C: Belirsizlik / Erken seçim / Karma tablo

• İktidar ya da muhalefet için net üstünlük yok, seçim öncesi değişkenler çok hızlı değişiyor.
• Seçim takvimi oynanabilir: erken seçim ilan edilebilir, adaylar değişebilir, anayasa maddeleri gündeme gelebilir. Yukarıdaki araştırmalar bu olasılığa dikkat çekiyor.
• Ekonomi kötüleşmiş olabilir, ama muhalefet de henüz hazır değil. Bu durumda oy bölünmesi, koalisyon hükümetleri gibi tablo ortaya çıkabilir.
  Sonuç: Net bir kazanan olmayabilir, iktidar değişimi beklenen kadar güçlü olmayabilir ya da seçim sonrası politik istikrar sorunu yaşanabilir.

3. Hangi senaryo daha olası?

Mevcut verilere bakarak söyleyebiliriz ki:

• Muhalefet için umut verici göstergeler var: anketlerde yükselişte olduğu görülüyor.
• Ancak iktidar blokunun da güçlü kurumlara hâkimiyeti, stratejik kabiliyetleri göz önünde.
• Bu yüzden “Senaryo C” yani belirsizlik ve yoğun rekabet durumu oldukça yüksek görünüyor.
• Eğer ekonomik ve toplumsal koşullar çok daha kötüleşirse; ve muhalefet gerçekten birlik sağlayabilirse “Senaryo B” gerçekleşebilir.
• İktidar içinse “Senaryo A” halen mümkün — ama riskleri artıyor.

4. Dikkat edilmesi gereken tetikleyiciler

• Seçim takviminin öne alınması ya da başka oyunlar (örneğin anayasa değişikliği) yapılırsa büyük etki yapar.
• Muhalefet adayının kesinleşmesi, birlik olup olmadığı büyük fark yaratır.
• Ekonomik göstergeler: özellikle enflasyon, işsizlik, döviz kuru düzeyleri kritik.
• Medya, hukuk sistemi ve seçim güvenliği ile ilgili gelişmeler: eğer bu alanlarda ciddi gerileme veya meşruiyet krizi olursa halk tepki verebilir.